MAKİNE VE TASARIM TEKNOLOJİSİ ALANI

 

ÖĞRETİM PROGRAMININ AMAÇLARI

 

Metal ve makine sanayisi dünyada hızla gelişen, pazar payı artan ve rekabet koşulları ağırlaşan bir sektör olmaktadır. Dolayısıyla metal makine sektörü sürekli gelişim gösteren, kendini yenileyen, araştırma ve geliştirme çalışmalarına ağırlık veren bir sanayi dalı olma durumundadır. Makine teknolojileri ana sanayisi ve yan sanayisi, ülkelerde istihdama çok büyük katkılarda bulunmaktadır. Üretime yönelik bir sektör olduğu için de ülke ekonomilerine büyük oranda katkı sağlamaktadır. Ülkemizde bu sektörde kalifiye eleman ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir

 

Makine ve Tasarım Teknolojisi alanı Çerçeve Öğretim Programı’nda aşağıdaki dallar yer almaktadır.

1. Bilgisayarlı Makine İmalatı

2. Endüstriyel Kalıp

3. Makine Bakım Onarım

4. Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı

5. Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme

6. Tıbbi Cihaz Üretimi

7. Endüstriyel Ürünler Tasarımı

8. Değirmencilik

9. Savunma Mekanik Sistemleri

 

Bu doğrultuda makine ve tasarım teknolojisi alanı ve alan altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun örgün öğretim programı hazırlanmıştır. Bu programı tamamlayan öğrenciye aşağıdaki ortak bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır.

 · Yeni çağ becerileri ve tasarım odaklı düşünme yaklaşımı doğrultusunda “meslek etiği ve ahilik, iş sağlığı ve güvenliği, teknolojik gelişmeler ve endüstriyel dönüşüm, çevre koruma, girişimci fikirler, iş kurma ve yürütme, fikrî ve sınai mülkiyet hakları” konularında mesleki gelişim sağlayacak beceriler kazanma

· Bu ders ile öğrenciye geometrik çizimler yapma, görünüş çıkarma ve ölçülendirme/yüzey sembollerini kullanma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak el aletleri ve imalat tezgâhları ile makine parçalarının üretimini yapma

 

Bilgisayarlı Makine İmalatı Dalında

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan el aletleri ve takım tezgâhlarını kullanarak ileri düzeyde iş parçalarının üretimini yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak TS, ISO ve DIN Standartları’na uygun olarak standart makine elemanlarını çizme, yataklama elemanlarını çizme, dişli çeşitlerini çizme, cisimlerin ara kesit ve açınımlarını çizme, makine ve mekanizmaların detay ve komple resimlerini çizme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak bilgisayar destekli çizim programı ile iki boyutlu çizimler yapma, özellik ve tanımlama komutlarını kullanma, çizim kütüphanesi oluşturma ve perspektif çizimleri yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD programları ile iki boyutlu çizimler yapma, katı ve yüzey modeller çizme, montaj unsurları arasına ilişki atama ve hareket verme, katı ve yüzey modellerden görünüşler elde etme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının CNC torna ve freze tezgâhlarında elle programlama ile üretimini yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine ve mekanizmaların detay ve montaj resimlerinin çizimini yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim programları (CAD/CAM) ile makine parça resimlerini çizme, NC kodlarını çıkarma ve CNC tezgâhlarında üretimini yapma

 · Bilgisayar destekli tasarım programlarında (CAD) makine ve mekanizma parçalarının katı modellerini çizme, montajlarını oluşturma ve teknik resimlerini çıkarma

 · İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak geleneksel olmayan yenilikçi imalat yöntemleri ile tasarım ve üretim yapma

 

Endüstriyel Kalıp Dalında

 · İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda sac metal kalıplarının imalat ve montajı ile preslerde sac metal kalıplarını test etme

 · İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alarak CAD/CAM ortamında sac metal kalıplarının ve hacim kalıplarının tasarımı, imalat ve komple resimlerinin çizimini yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda hacim kalıplarının imalatı ve montajı ile preslerde hacim kalıplarını test etme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda iş kalıpları imalatı ve montajı ile kullanım özelliğine göre iş kalıplarını test etme

 · Kalıp imalat çalışmalarında insan ve malzeme kaynaklarının verimli kullanımı, üretimde kalite kontrol ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalar yapma

 

Makine Bakım Onarım Dalında

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan takım tezgâhları ve el aletleriyle makine parçalarının imalatını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak standart makine elemanları, hareket ve güç iletme elemanları, sökülemeyen birleştirmeler, montaj ve komple resimlerin çizme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak ölçme kontrol yapma, TS, EN, ISO, DIN Standartları’na göre kontrol aletlerini ölçme aletlerini, ölçü kullanma

· Malzemeleri ayırt etme ve malzeme türlerine göre doğru şekilde kullanma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine yerleşim planı yapma ve makine kurma, TS, EN, ISO, DIN Standartları’na uygun şekilde sistemlerin düzenli kontrollerini yapma, kaldırma ve taşıma araçlarını kullanma, arıza tespiti yapma, arızalı makinenin onarımını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak TS, EN, ISO Standartları’na göre basit mekanizmaları sökme ve takma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, TS, EN, ISO Standartları’na göre hidrolik ve pnömatik devre elemanlarını hazırlama, bakım ve onarımını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, iletkenleri bağlantıya hazırlama, iletkenlerin bağlantılarını yapma, basit elektrik devrelerini kurma, faz kontrolü yapma ve motor devir yönünü değiştirme

 

Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı Dalında

· Çeşitli makine ve mekanizmaların montaj resimlerini çizme

· İz düşüm, ara kesit ve açınım resimleri çizme

· Bilgisayar destekli çizim ve tasarım programında katı modellemeler ve animasyonlar yapma

· Bilgisayarda parça çizimleri yapma

· Makine parçaları ve makine elemanları üzerinde meydana gelen kuvvet, moment ve dayanımları hesaplama

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak farklı kalıpların tasarımı yapma

 

Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme Dalında

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak bilgisayar destekli çizim ve tasarım programında; katı ve yüzey modelleme resimlerini çizme

· iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda birleştirmeler yapma, tornalama ve temel modelleme yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında katı modellerin montaj ve animasyonlarını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında modelleme resimlerini çizme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında modelleri kalıplama

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modelcilikte kullanılan aletleri, malzemeleri açıklama, maçalı ve plak model imalatı yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAM programında modellemenin işleme operasyonunun oluşturulması

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modellemeleri; geleneksel yöntemlerle, CNC tezgâhlarında veya 3D Yazıcıda üretimini yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modellemenin yüzeylerine üst yüzey işlemleri yapıp kompozit, epoksi, ve strafor modelleme yapma

 

Tıbbi Cihaz Üretimi Dalında

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak teknik resim kurallarına uygun olarak çizim programı ile iki boyutlu tıbbi cihaz çizimleri yapma, özellik ve tanımlama komutlarını kullanma, çizim kütüphanesi oluşturma ve perspektif çizme

· CNC torna ve freze tezgâhlarına program yazıp CNC tezgâhlarda iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tıbbi cihazların imalatını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak metal işleme yöntemleri ile tıbbi cihaz parçalarının üretimini yapma

· Tıbbi cihazların detay ve montaj resimlerinin çizimini ve bilgisayar destekli tasarım programı ile katı modelleme ve animasyonlarını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tıbbi aletlerin üretiminde kalıp imalatı uygulamaları yapma

· Tıbbi cihaz üretiminde kalite kontrol uygulamaları ve ürünün AR-GE çalışmalarını yapma

· Vücudun temel yapısı, hareket sisteminin yapı ve işlevlerini, tıbbi cihazları ayırt etme ve tıbbi cihazlarla ilgili yabancı dil terimlerini kullanma

· Bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) programları ile tıbbi cihazları tasarlayarak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda CNC tezgâhlarında üretimini yapma

 

Endüstriyel Ürünler Tasarımı Dalında

· Geçmişten bugüne Tasarım Tarihi kavramını ve çevresindeki yaşam alanlarında temel ergonomi kavramlarını inceleme

· Iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda çekim ekipmanlarını hazırlayarak temel düzeyde fotoğraf çekme ve çekim sonrası işlemler olan fotoğraf düzenleme, sunu hazırlama, sunum yapma ve portfolyo hazırlama

· Çizim araç gereçleriyle, tasarımda kullanacağı temel elemanlar ve tasarımda uygulayacağı ilkeler ile basit geometrik formlardan başlayıp cansız model ve bilgisayarda perspektif çizimi uygulamaları yapma

· Çizim araç gereçleriyle, tasarımda kullanacağı temel elemanlar ve tasarımda uygulayacağı ilkeler ile basit geometrik formlardan başlayıp cansız model ve bilgisayarda perspektif çizimi uygulamaları yapma

· İki boyutlu çizimlerden katı modeller oluşturma, katı modelleri birleştirerek montaj modeller oluşturma, oluşturulan montajlara hareket verme ve animasyon uygulamaları yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tarama sistemini kurma ve ölçüm ayarlarını yapma, ürünü tarayıp verileri birleştirme, koordinat düzlemleri üzerinde yüzeyi düzenleme ve yüzeyden oluşturulan katıyı şekillendirme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak çeşitli endüstriyel ürünlerin tasarım sürecinin baştan sona takip edilmesi, bileşenlerinin tespit edilmesi, çizimlerinin, modelinin, ürünün sunumlarının yapılması ve deneme üretimi sürecini takip etme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak malzeme seçimi, talaşsız üretim yöntemleri, sökülebilir birleştirme süreci, sökülemeyen birleştirme işlemleri; ahşap, kâğıt, plastik, kompozit model, hızlı prototipleme

 

Değirmencilik Dalında

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan takım tezgâhları ve el aletleriyle makine parçalarının imalatını yapma

· Standart makine elemanları, hareket ve güç iletme elemanları, sökülemeyen birleştirmeler, montaj ve komple resimlerin çizme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine yerleşim planı yapma ve makine kurma, TS, EN, ISO, DIN Standartları’na uygun şekilde sistemlerin düzenli kontrollerini yapma, kaldırma ve taşıma araçlarını kullanma, arıza tespiti yapma, arızalı makinenin onarımını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak değirmen makinelerinin üretimini, bakımını yapma ve değirmen makinelerinin kullanma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, buğdayı ve buğdayı öğütme safhalarını bilir

· Bilgisayarda teknik çizim yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, iletkenleri bağlantıya hazırlama, iletkenlerin bağlantılarını yapma, basit elektrik devrelerini kurma, faz kontrolü yapma ve motor devir yönünü değiştirme

 

Savunma Mekanik Sistemleri Dalında

· Bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) programları ile makine parçalarını tasarlayıp, üretimini yapma

· Geleneksel olmayan imalat yöntemlerini kullanarak parça imal etme

· CNC tezgâhlarda iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının imalatını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının kalite kontrolünü yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine ve mekanizmaların detay ve montaj resimlerini çizme

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak mekanik sistemlerin montajını yapma

· İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak parçalara yüzey işlemleri yapma

 

5.2. PROGRAMIN SÜRESİ

Alan programının toplam eğitim süresi 4 öğretim yılı olarak planlanmıştır

OKULUMUZDA AÇIK OLAN DALLAR

Okulumuzda Makine Bakım Onarım Dalında eğitim verilmektedir.

Atölye İmkânlarımız: Alanımızda 1 atölyede mevcuttur. Derslerimizin tümü atölyelerde uygulamalı olarak işlenerek gerekli bilgi ve beceriler kazandırılmaktadır.

 

İSTİHDAM ALANLARI

 

·      Her türlü kalıp imalatında, talaşlı imalat yapan işletmelerde otomotiv, kimya ve gıda ürünleri kalıpları yapımında, kamu ve özel sektörü kalıp fabrikalarında iş bulma imkânlarına sahiptirler, ayrıca kendi işletmelerini de kurabilirler. 

·      Modelleme yapan her türlü kamu ve özel sektör fabrikalarında (otomotiv, gemi, uçak vb.), makine ve endüstriyel ürün tasarımı ve imalatı yapan (kuyumculuk, ayakkabıcılık) işletmelerde, atölyelerde, kalıp yapan işletmelerde, prototip yapan işletmelerde iş bulma imkânlarına sahiptirler. Kendi işletmelerini de kurabilirler. Bilgisayar destekli makine ressamı; Bu mesleği yapan kişiler makine tasarımı ve imalatı yapan, her türlü imalat ve komple resimlerini bilgisayar ortamında çizebilen, bakım ve kullanım kataloğu hazırlayabilen teknik eleman olarak, teknik büro, arge ve tasarım birimlerinde, kamu ve özel sektörde iş bulma imkânına sahiptirler.

·      Makine imalatı yapan fabrikalarda, makine satış hizmeti veren firmalarda, İşletmelerin bakım onarım, servis, montaj vb. birimlerde iş bulma imkânına sahiptirler. Kendilerine ait tamir ve bakım servisi de kurabilirler.

·      Her türlü makine imalatı yapan fabrikalarda, atölyelerde, otomotiv sektöründe, gemi makinelerinde, talaşlı imalatta, makine bakım ve onarımcısı ve montaj elemanı olarak iş bulma imkânlarına sahiptirler. Kendi işletmelerini de kurabilirler.

·      Her türlü mermer fabrikaları ve atölyelerinde, mermer ocaklarında ve mozaik eskitme imalatı döşenmesi işleri gibi çok geniş alanda iş bulma imkanları vardır. Ülkemizde çok sayıda mermer işletmesi olmasına rağmen yetişmiş teknik eleman sıkıntısı çok fazladır

 

EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI

Alandan mezun olan öğrenciler, öncelikle kendi Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi(METEB) içinde yer alanda ön lisans (2 yıllık) programlarına ek puan verilmektedir. Makine teknolojileri alanından mezun olan öğrenciler aşağıdaki meslek yüksek okulu programlarına ek puan alarak yerleşebilmektedir;

- Makine Resim-Konstrüksiyon,
- Makine,
- Endüstriyel Kalıpçılık,
- Hasat Sonrası Teknolojisi,
- Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi,
- Mekatronik,
- Tarım Alet ve Makineleri,
- Otomotiv,
- Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği,
- Sondajcılık,
- Metalurji Malzeme,
- Gemi Makineleri,
- Termik Santral Makineleri,
- Termik Santrallerde Enerji Üretimi,
- Raylı Sistemler Makine Teknolojisi,
- Bilgisayar Destekli Teknik Çizim.

Makine Teknolojisi alanından mezun olan öğrenciler sayısal puan türüne göre aşağıdaki 4 yıllık (lisans) eğitim programlarına ek puan alarak devam edebilirler:

- Talaşlı Üretim Öğretmenliği
- Kalıpçılık Öğretmenliği
- Mekatronik Öğretmenliği
- Tasarım ve Konstrüksiyon Öğretmenliği
- Makine Resim ve Konstrüksiyon Öğretmenliği
- Otomotiv Öğretmenliği

Mesleki Eğitim Merkezleri çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır. Halk Eğitimi Merkezleri yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır. Mesleki Eğitim Merkezlerinde, Makine Teknolojisi alanında eğitim verilmektedir.Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir

 

ÇALIŞMA ALANLARI

Makine bölümü mezunları kamu yada özel sektör ayrımı yapılmaksızın her yerde çalışabilmektedir. İstihdam alanları son derece geniştir .Mermer fabrikalarında, tıbbi cihaz yapan işletmelere, plastik doğrama imalatından iş makinesi yapan fabrikalara kadar birçok yerde istihdam edilebilirler.